Lời giải nào cho bài toán cải tạo chung cư cũ ở Hà Nội?
Mặc dù đã có nhiều quy chế “thông thoáng” trong việc cải tạo, xây dựng lại các khu chung cư cũ, nhưng do những sự chồng chéo trong các quy định nên đây vẫn là thị trường “kém mặn” đối với nhiều doanh nghiệp. Nếu không có những cách làm khoa học, trong nhiều năm nữa, chủ trương về cải tạo chung cư cũ e rằng vẫn là bài toán không có lời giải!
Thực trạng đe dọa tính mạng người dân
Theo thông tin từ Sở Xây dựng Hà Nội, trên địa bàn thành phố có gần 1.300 chung cư cũ, trong đó 76 khu và 306 khu chung cư độc lập có quy mô từ 2 đến 5 tầng. Các chung cư, khu tập thể cũ tại Hà Nội chủ yếu được xây dựng từ trước những năm 1980. Nhiều khu có nguy cơ sắp sập, thậm chí rơi vào “báo động đỏ”, cụ thể như: Khu Giảng Võ, Thành Công, trung Tự, Nguyễn Công Trứ… Các khu chung cư này để đã quá niên hạn sử dụng, tiềm ẩn rất nhiều nguy hiểm đối với những người dân trực tiếp sinh sống tại đây cũng như những hộ dân sinh sống, buôn bán xung quanh.
Tìm hiểu thêm cải tạo chung cư cũ ở Hà Nội tại đây:
Vụ sập nhà cổ tại 107 Trần Hưng Đạo vào trưa ngày 22/9/2015 làm 8 người thương vong đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh và đặt ra yêu cầu cấp thiết đối vưới UBND Thành phố Hà Nội về việc quản lý, nâng cấp, cải tạo các chung cư cũ trên địa bàn.
Song hành với những thăng trầm của đất nước, đến nay, khu tập thể Thành Công (Ba Đình – Hà Nội) được đánh giá là một trong những khu tập thể có mức độ nguy hiểm cao nhất, nhiều hạng mục đã có dấu hiệu nứt vỡ tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm. Tất cả người dân đều muốn xây lại tòa nhà vì lo lắng và sợ hãi cho tính mạng bản thân, người thân nhưng họ chỉ muốn tái định cư ở đây chứ không muốn di dời sang chỗ khác vì không quen. Vấn đề tiếp tục đặt ra là bài toán di dời, đền bù, tái định cư?
Một chung cư cũ đã xuống cấp nghiêm trọng tại Hà Nội
Vì sao khó giải quyết?
Theo ông Nguyễn Chí Dũng – PGĐ Sở Xây dựng Thành phố Hà Nội, công tác cải tạo chung cư cũ còn nhiều khó khăn. Cụ thể, nguyên tắc cải tạo chung cư cũ là tự cân đối tài chính, phải hài hòa được lợi ích của người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, hiện vẫn đang vướng khung quy hoạch, do đó phải tháo gỡ quy hoạch cũng như số lượng dân số đã phê duyệt.
“Nhà nước đã tạo điều kiện hết sức có thể đó là bố trí quỹ nhà tạm cư cho người dân, là những chung cư rất đẹp, ở vị trí tốt, ngay cạnh khu ngày xưa xây dựng cho các nhà lão thành cách mạng, hạ tầng tốt. Thế nhưng cứ đến tuyên truyền với người dân thì người dân lại không hợp tác. Bao năm nay mới chỉ có 50 gia đình đồng ý di chuyển, sắp tới có 40 gia đình nữa sẽ di chuyển trên tổng 150 gia đình, trong 3 năm”, ông nói.
Ông Dũng cho rằng, do người dân không tin kết quả kiểm định mà cơ quan chức năng đưa ra và không đồng thuận để dời đi. Sau một quá trình tuyên truyền thuyết phục, cũng như chứng kiến những vụ sập nhà trên các phương tiện truyền thông mới đồng thuận. Do đó, sự thấu hiểu, hợp tác của người dân là vô cùng quan trọng.
Bên cạnh vấn đề tạm cư, theo ông việc cải tạo còn gặp phải vướng mắc về quy định khống chế về chiều cao và quy mô dân số. Để giảm áp lực cho ngân sách, việc cải tạo phải huy động nguồn lực doanh nghiệp nhưng phải đáp ứng yêu cầu giữ quy mô dân số hiện hành. Trong khi đó, qua khảo sát, dân số hiện hữu theo báo cáo lại vượt quá 2 lần so với dân số quy hoạch chung và quy hoạch phân khu được duyệt. Còn theo quy định của luật quy hoạch hiện hành thì phải giữ dân số theo quy hoạch, thậm chí phải giảm dân số trong nội thành. Điều này hết sức bất cập.
Hình ảnh mới đẹp đẽ và sang trọng của chung cư The Golden Armor, cải tạo từ chung cư B6 Giảng Võ cũ
Nói về vấn đề này, GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng: “Câu chuyện nằm ở chỗ là “tồn tại lịch sử”. Câu chuyện sẽ đơn giản nếu như vị trí đất không tạo ra sự hấp dẫn. Nhưng thực tế là, tiềm năng có thể sinh lợi ở các khu vực này rất lớn, người dân, nhà đầu tư và cả chính quyền đều nghĩ nó sẽ phát triển hơn nếu cải tạo… Tôi cho rằng câu chuyện vẫn là hồ nghi về lợi ích. Đó là bất lợi nhất. Hai bên phải tin nhau, cộng đồng phải tin nhau”, ông nhấn mạnh.
Thực chất thì không phải không có hướng giải quyết hay đều là những ngõ cụt trong việc cải tạo chung cư cũ. Đơn cử như dự án chung cư cũ B6 Giảng Võ sau hơn 10 năm tranh luận, đến nay đã trở thành dự án mới sắp đi vào bàn giao cho cư dân với quy mô hoành tráng và cao cấp vào năm 2019, được rất nhiều người dân chào đón và săn lùng. Tuy nhiên, cái giá về thời gian và lòng tin của nhân dân thì bị ảnh hưởng quá nhiều.